Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS)

Doğrudan Borçlandırma Sistemi ya da kısaltılmış ismi ile DBS, geniş bir bayi ve müşteri ağı sahibi olan işletmelerin kullanımı için tasarlanmış hizmetlerden biridir. DBS ile firmaların birçok işlemi kolaylaşır ve ödeme sistemi otomatik bir hale gelir.

DBS özellikle, firmaların bayilerine ya da müşterilerine karşı yaptığı mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan ödemelerin otomatik bir şekilde alınması için tasarlanmıştır. DBS sistemi, firmaların muhasebeleri ile bağlantılı bir biçimde çalışır. Alınması gereken ödemeler, DBS sistemi sayesinde hem rahat bir şekilde tahsil edilir hem de verimli bir biçimde yönetilmiş olur.

Firmalar için son derece kritik ve faydalı olan Doğrudan Borçlandırma Sistemi’nin (DBS’nin) kendine mahsus özellikleri mevcuttur. Bu özellikleri şu şekilde listelemek mümkündür:

1. Türk Lirası ve Türk Lirasının yanı sıra bütün çevrilebilir döviz türlerindeki faturaların tahsil edilebilmesine imkan tanır.

2. Geniş bir bayi ağına sahip olan işletmelerce yararlanılabilecek bir sistemdir.

3. Kredili Doğrudan Borçlandırma Sistemi’nde, banka tarafından bayilere tanınan kredi olanağı ile firmanın alacağı üzerindeki tahsilat edememe olasılığı ortadan kalkarken, bayi de kısa vadedeki finansman ihtiyacını karşılar.

4. Bayilerin teminat takibi ve maliyetinin düşmesine sebebiyet verir. Sağladığı tahsilat risk raporları ile bayi risk takibini kolaylaştırır.

5. Havale, çek, senet, teminat mektubu takiplerinin ortaya çıkardığı maliyetleri ve riskleri gözle görülür bir biçimde azaltır.

6. İçerdiği otomatik takip sayesinde operasyonel maliyetlerde de azalma görülür ve bununla birlikte operasyonel iş yükü düşer.

Doğrudan Borçlandırma Sisteminin sağladığı avantajları iki taraf açısından listelemek mümkündür. Bu iki taraf ana firmalar ve bayilerdir.

Ana firmalar açısından DBS’nin avantajlarını şu şekilde listeleyebiliriz:

1. Bayilerden alınacak olan tahsilatların tek bir hesap üzerinde toplanmasına ön ayak olur. Bu sayede nakit akışının düzenli ve sağlıklı bir şekilde izlemeye yardım eder. Bunlara ek olarak tahsilat raporlarının izlenmesini de kolaylaştırır.

2. Firmaların muhasebeleri ile işbirliği yapmaları dolayısı ile tahsilat süreçlerinde görülebilen hataları düşürür. İş yükünü ve takip maliyetlerini azaltır. Çek ve senetlerin sahip olduğu maliyetler de bitmiş olur.

3. Borçların ve iade faturalarının kolay bir şekilde tarif edilmesine ve idare edilmesine olanak yaratır.

DBS’nin ana firmaların yanı sıra bayiler için de bazı avantajları vardır. Söz konusu bu avantajların da şu şekilde listelenmesi mümkündür:

1. Ödemelerin takibini epey rahatlatır. Bu rahatlatmaya ek olarak söz konusu süreçlerin idaresini de basitleştirir.

2. Kredi limitleri sayesinde mali sıkışıklıkların altından daha kolay bir şekilde kalkınmasına olanak tanır. DBS sayesinde bayiler, ana firmaya yapması gereken ödemeler için özel kredi limitlerinden yararlanma şansına erişirler.

3. Bayilerin teminat mektubu için gerekli olan komisyon maliyetlerinden sıyrılma imkanı yaratır.

4. Çek ve senet takibinden doğan iş yükü ve maliyetlerin azaltılabilmesine imkan tanır.

5. Bayilerin kredi almaları sırasında teminatlara uygun düşecek bir biçimde indirimli faiz yüzdeleri ile iş görebilmeye yardımcı olur.

Doğrudan Borçlandırma Sistemi için ilgili bankaya başvuru yapmak için ihtiyaç duyulan bazı şartlar vardır. Başvuru sürecinde hem çalışma şekli hem de veri alışverişi gibi önem içeren konularda karşılıklı uyumun sağlanması gerekmektedir. Başvuru, banka tarafından kabul edilince bir sonraki adıma geçilir.

Bir sonraki adımda banka DBS için kişiye ya da kuruma bir limit belirler. Belirlenen bu limit çerçevesinde her türlü ödemeler yapılır. Kredi limiti ile yapılan ödemelerde belirli bir geri ödeme süresi mevcuttur. Bu limitler, müşteriye göre farklılık gösterebilir. Faiz yüzdeleri ile ödeme müddetleri DBS sistemi limitinin daha kontrollü bir şekil almasına yardımcı olur.

DBS’nin işleyişinde öncelikle fatura bilgileri çevrimiçi aracılar yardımı ile bankanın sistemine dahil edilir. Ardından fatura tutarları vadelerinde ana firmaya ödemek kaydı ile bayinin DBS kredi limitlerine bloke gelir. Böylelikle bir nevi garantileme yapılır. Son olarak da bayi tahsilatları vade günü geldiği zaman otomatik bir şekilde alınır.

Doğrudan Borçlandırma Sistemi sürecinin başlangıcından itibaren bankanın tanımladığı meblağa DBS limiti denir. DBS limiti özellikle otomatik tahsilat işlemlerinde yardımcı olur. DBS limitlerinin belirlenmesi müşteriden müşteriye farklılık gösterir. DBS limitinin tespit edilme sürecinde bankaların göz önünde bulundurdukları faktörlerin önde geleni firmanın kredi puanıdır.

DBS limiti belirlendikten sonra limitin yükseltilmesi de söz konusu olabilir.

DBS sistemi dahilinde kullanılan para miktarının kaç gün sonra geri ödeneceği, ödeme müddetinin geciktirilip geciktirilememesi DBS faiz yüzdesinin değişmesine sebebiyet verebilir.