Altın Tedarik Zinciri Uyum Politikası

FATF tarafından altın, ham elmas ve değerli metal madenciliği, toptan ve külçe ticareti, eritme ve rafinaj gibi faaliyetler para aklama/terör finansmanı açısından yüksek riskli işlemler olarak belirlenmiştir.

Bu Politikanın amacı; Emirates NBD’nin grup seviyesinde yayımlanan politikalarına ve risk iştahına uygun olarak; “Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Sorumlu Tedarik Zinciri Uyum Rehberine” uygun eğitim, iç denetim, kontrol ve risk yönetim sistemleri oluşturulmasıdır.

Bu Politika ile Bankanın altın ve kıymetli madenlere ilişkin işlemlerinde; bölgesel çatışmalara, para aklama ve terörün finansmanına yol açabilecek işlemlerden kaçınılması ve insan haklarına saygılı olacak şekilde yürütülmesi hedeflenmiştir.

Bu politika;

Bu politika, mevcut ve gelecekteki Denizbank A.Ş. (Banka / Ana Finansal Kurum) Genel Müdürlük birimlerini, şubelerini, acentelerini ve benzer hizmet birimlerini ve yurt içi ve dışı mali iştiraklerini kapsar. Bankanın yurt dışındaki iştirak, şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri de faaliyet gösterdikleri ülkenin mevzuatı ve yetkili otoritelerinin izin verdiği ölçüde bu politika hükümlerini uygular.

İşbu Politikada geçen;

a) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı

b) Borsa, Borsa İstanbul: Borsa İstanbul Anonim Şirketi’ni,

c) Rehber: Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Sorumlu Tedarik Zinciri Uyum Rehberini,

d) 32 Sayılı Karar: 11/8/1989 tarih ve 20249 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararı,

e) Kıymetli madenler: 32 Sayılı Karar’da tanımlanan her tür ve şekilde kıymetli madenleri,

f) Kıymetli Maden Kaynakları / Madenden Çıkarılan Kıymetli Madenler: Orta ve büyük ölçekli ya da emek-yoğun ve/veya küçük ölçekli işletmeler tarafından madenlerden çıkarılan ve daha önce hiç rafine edilmemiş olan kıymetli madenlerdir. Madenlerden çıkarılan kıymetli madenlerin menşei çıkarıldığı yerdir.

g) Rafinaj: Hurda halde veya cevherden elde edilen altın, gümüş, platin ve paladyumun belirli teknikler uygulanmak suretiyle saflaştırılarak uluslararası kabul gören standartlara dönüştürülmesini,

h) Rafineri: Tebliğ ve Bakanlığın ilgili diğer düzenlemeleri çerçevesinde Borsa tarafından belirlenen Rafineriler Listesi’nde yer alan Türkiye’de Kurulu rafinerileri,

i) LBMA (London Bullion Market Association): Londra Külçe Piyasası Birliğini,

j) Çatışmalardan etkilenmiş ve yüksek riskli bölgeler: Silahlı çatışma, yaygın şiddet, suç şebekelerinin gerçekleştirdiği şiddet eylemleri ve insanların zarar görmesine neden olabilecek diğer önemli risklerin bulunduğu yerlerdir. Silahlı çatışma, iki veya daha fazla devlet arasında ortaya çıkan uluslararası veya uluslararası olmayan nitelikteki çatışmalar veya özgürlük mücadeleleri, ayaklanmalar ve iç savaşlar gibi muhtelif biçimlerde görülebilir.

k) Kıymetli maden çıkarma, taşıma, ticaretini yapma, elleçleme veya ihraç etme faaliyetleri vasıtasıyla devlet dışı silahlı gruplara doğrudan veya dolaylı destek: Sayılanlarla sınırlı olmamak üzere aşağıdaki faaliyetlerde bulunan devlet dışı silahlı gruplar veya bunların işbirlikçilerine kıymetli maden tedarik edilmesini, bunlara ödeme yapılmasını veya herhangi bir biçimde lojistik destek ya da ekipman temin edilmesini içerir:

• i. Maden sahalarını veya taşıma güzergâhlarını, kıymetli maden ticareti noktalarını ve tedarik zincirindeki üretim aktörlerini yasa dışı bir şekilde kontrol altında bulundurmak ve/veya
• ii. Maden sahalarına erişim noktalarında, kıymetli maden taşıma güzergâhlarında veya kıymetli maden ticareti yapılan yerlerde yasa dışı vergi veya haraç almak ve/veya
• iii. Aracılardan, ihracat şirketlerinden veya uluslararası tüccarlardan yasa dışı vergi veya haraç almak

l) Tedarik zinciri: Kıymetli madenin kaynağından son tüketicilere taşınması sürecinde yer alan tüm faaliyetleri, kuruluşları, aktörleri, teknolojileri, bilgiyi, kaynakları ve hizmetleri kapsayan sistemdir. Bu Rehber kapsamında tedarik zinciri, tedarikçi ya da tedarikçilere yapılan herhangi bir atıf, yükümlü üye veya rafineriye kıymetli maden tedarikine katılan müşterileri, tedarikçileri, acenteleri, aracıları ve diğer ilgili kişi ve kuruluşları içerir.

m) Tedarik Zinciri Uyum Raporu: Uluslararası kriterlere göre Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle Borsa tarafından belirlenen sorumlu kıymetli maden tedarik zincirine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde yükümlü tarafından hazırlanan ve ilgili raporlama dönemini kapsayan işlemlerin bu usul ve esaslara uygunluğunu gösteren raporu.

n) Rafineri Sonrası Tedarik Zinciri ve Rafineri Sonrası Şirketleri: “Rafineri Sonrası Tedarik Zinciri”, kıymetli madenin rafinerilerden perakendecilere ulaştırıldığı tüm tedarik zincirini ifade eder. “Rafineri Sonrası Şirketleri”, rafine kıymetli maden tüccarlarını ve kıymetli maden borsalarını, kendi kasalarında külçe altın saklayan bankaları, borsaları ve diğer kuruluşları, mücevher üreticilerini, mücevher perakendecilerini ve ürünlerin imalatında kıymetli maden kullanan diğer şirketleri (örneğin elektronik ürün veya tıbbi cihaz üreticileri) içerir.

o) İnsan hakları: Rehberin amacı doğrultusunda insan hakları, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde (1948), Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme ’de (1966), Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’de (1966) ve bu sözleşmeye ek iki İhtiyari Protokol’de ifade edilen insan haklarını kapsamaktadır.

p) İş Yaptığınız Tarafı Tanıma Kuralı (İYTT): İş ilişkilerinin kimliğini tanımlayan, doğrulayan ve ilişkinin doğasını ve geçmişini net olarak anlamak için gerçekleri belirlemek amacında olan iş sürecidir.

q) Suç gelirlerinin aklanması: Yasadışı yollardan elde edilen paranın kökenlerinin gizlenmesi ve suç gelirlerinin meşru gösterilmesi sürecidir. Söz konusu para, uyuşturucu ticareti, yolsuzluk ve diğer dolandırıcılık türleri de dâhil olmak üzere konusu suç olan herhangi bir işlemle elde edilebilir.

r) Sürdürülebilir kalkınma: Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama yeteneğinden ödün vermeden günümüz ihtiyaçlarını karşılayan kalkınmadır.

s) Terörizmin finansmanı suçu: 7/2/2013 tarihli ve 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında suç olarak düzenlenen fiillerin gerçekleştirilmesinde tümüyle veya kısmen kullanılması amacıyla veya kullanılacağını bilerek ve isteyerek belli bir fiille ilişkilendirilmeden dahi bir teröriste veya terör örgütüne fon sağlanmasını veya toplanmasıdır.

t) Dünya Mirası Alanı: BM Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından kültürel, tarihi, bilimsel veya benzeri bir öneme sahip olarak seçilen ve yasal olarak uluslararası anlaşmalar tarafından korunan alanlardır.

u) OECD Uyum Rehberi: Çatışmalardan Etkilenmiş ve Yüksek Riskli Bölgelerin Madenlerine İlişkin Sorumlu Tedarik Zinciri için Uyum Rehberi, OECD Yatırım Komitesi ile OECD Kalkınma Yardımları Komitesi tarafından onaylanmış ve 15 Aralık 2010 tarihinde Büyük Göller Bölgesi Uluslararası Konferansının (ICGLR) on bir üye devleti tarafından Lusaka Deklarasyonu ile kabul edilip desteklenmiştir. Rehberin amacı, altın, elmas ve diğer kıymetli maden ticaretinde tedarikçi seçimi dâhil olmak üzere tüm kaynak kullanımı ve tedarik süreçleri aracılığıyla şirketlerin insan haklarına saygılı olmasına ve çatışmalara katkıda bulunmaktan kaçınmasına yardımcı olmaktır.

v) Kimberley Süreci Sertifika Sistemine ilişkin Milletlerarası Antlaşma: Bakanlar Kurulunun 21 Şubat 2005 tarih ve 2005/8518 sayılı Kararıyla onaylanarak 9 Mart 2005 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Katılımcı ülkeler ithal ve ihraç edilen ham elmas, ilişkin sevkiyatlarda çatışma bölgesi elmaslarının dolaşımına engel olmak için tasarlanmış bir sertifikasyon sistemidir.

4.1. Beş Adım Yaklaşımı

Borsa İstanbul Sorumlu Altın Tedarik Zinciri Rehberi, OECD’nin altına ilişkin Uyum Rehberi’nin 5 adım yaklaşımını esas almaktadır. Bu yaklaşımda aşağıdaki şekilde belirtilen adımlar yer almaktadır. Her bir başlığın alt başlıkları ve/veya maddeleri de bulunmaktadır.

Adım 1: Güçlü Şirket Yönetim Sistemlerinin Kurulması

Adım 2: Tedarik Zincirindeki Risklerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi

Adım 3: Belirlenen Risklere Yanıt Verebilecek Bir Stratejinin Tasarlanması ve Uygulanması

Adım 4: Uyum Çalışmalarının Bağımsız Üçüncü Taraflarca Denetlenmesi

Adım 5: Tedarik Zinciri Uyum Çalışmalarının Yıllık Olarak Raporlanması

Bankamız; Borsa İstanbul Sorumlu Altın Tedarik Zinciri Rehberi, OECD Uyum Rehberi’nin 5 adım yaklaşımını esas alan;

• Organizasyon yapılanması, kurum içi görev ve sorumlulukların belirlenmesi
• Sorumlu tedarik zincirine ilişkin risklerin tanımlanması, azaltılması ve yönetilmesine yönelik tedbirler alınması,
• Risk-bazlı müşteri tanı, kayıt saklama ve kontrol-izleme süreçlerinin bu alandaki risklere göre de yapılandırılması,
• Personele yönelik süreklilik arzeden eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi
• Uyum düzeyini ve uygulamaların etkinliğini güvence altına alan bir iç denetim ve gözetim programının uygulanması faaliyetlerini yürütür.

4.2. Yönetim Kurulunun Taahhüdü

Bu politika; PL-53 Denizbank A.Ş. Karapara Aklanmasının Önlenmesi ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Konusunda Uyum Politikasının ayrılmaz bir parçasıdır.

Bu politika ve değişiklikler Yönetim Kurulu veya yetkisini devrettiği üye veya üyeleri tarafından onaylanır. Uyum Politikası; Banka Uyum Görevlisinin gözetim ve koordinasyonunda yazılı bir şekilde oluşturulur ve uygulanması için duyurulması sağlanır.

“Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Sorumlu Tedarik Zinciri Uyum Rehberine” uygun eğitim, iç denetim, kontrol ve risk yönetim sistemleri oluşturulması ve beş adım yaklaşımına tam uyumun sağlanmasından nihai olarak Yönetim Kurulu sorumludur.

Bu kapsamda Yönetim Kurulu; Denizbank A.Ş. Altın ve Kıymetli Madenler Sorumlu Tedarik Zinciri Politikası kapsamında uluslararası normlar ve ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde;

1. Organizasyon yapılanması, kurum içi görev ve sorumlulukların belirler.

2. Sorumlu tedarik zincirine ilişkin risklerin tanımlanması, azaltılması ve yönetilmesine yönelik tedbirler alır.

3. Risk-bazlı müşteri tanı, kayıt saklama ve kontrol-izleme süreçlerinin bu alandaki risklere göre de yapılandırılmasını sağlar.

4. Personele yönelik süreklilik arzeden eğitim faaliyetlerinin yürütülmesini gözetir.

5. Uyum düzeyini ve uygulamaların etkinliğini güvence altına alan bir iç denetim ve gözetim programının uygulanmasını sağlar.

6. Yukarıda belirtilen ve bu politikanın müteakip bölümlerinde düzenlenen hususlar kapsamında Borsa İstanbul Sorumlu Altın Tedarik Zinciri Rehberi beş adım yaklaşımına tam uyumludur.

Bu politika, mevcut ve gelecekteki Denizbank A.Ş. (Banka) Genel Müdürlük birimlerini, şubelerini, acentelerini ve benzer hizmet birimlerini kapsamaktadır.

Tüm çalışanlar, bu politikaya, ilgili prosedürlere ve yürürlükteki bütün kanun ve düzenlemelere uymak ve kendi organizasyonel sorumlulukları kapsamında altın ve kıymetli madenlere ilişkin; alım-satım işlemleri, yeni ürün ve hizmet kanallarına yönelik olarak bu politikada yer verilen bölge, müşteri, işlem riskleri ile uyarı göstergelerini dikkate alarak hareket etmesi gerekir.

Bankamız; çatışmalardan etkilenmiş ve yüksek riskli bölgelerin madenlerine ilişkin para aklama ve terörün finansmanı risklerinin azaltılması ve engellenmesine yönelik olarak Üçlü Savunma Seviyesi modelini kullanmaktadır.

5.1.Birinci Seviye Savunma/Kontrol

Müşteriyi kabul eden, işlemlerini yapan ve onaylayan tüm Denizbank ve Denizbank Finansal Hizmetler Grubu çalışanları ve Genel Müdürlük Altın Bankacılığı Grubu ve ilgili operasyon ve işkolları birinci seviye kontrol olarak;

• Bu politika, ilgili prosedürler ve duyuruları okumak ve bunlarda yapılan değişiklikleri takip etmek,
• Konuyla ilgili yüz yüze eğitimlere katılmak ve/veya e-öğrenme eğitimlerini tamamlamak,
• Fon ve servetlerinin kaynağı olan yasal faaliyetleri açıkça bilinen kişileri müşteri olarak kabul etmek,
• Yüksek standartları uygulayan güvenilir kişi ve kurumlarla işlem yapmak,
• Bankacılık işlem, ürün ve hizmetlerinin ilgili rehber, yasal mevzuat ve bu politika kapsamındaki düzenlemelere uygun olarak gerçekleştirilmesi için gerekli tedbirleri almak
• Müşterinin iş-meslek bilgileri ile uyumsuz olağandışı fiyat, büyüklük veya sıklıktaki, riskli kişi ve bölgelerle bağlantılı işlemlere özel dikkat etmek, gerekirse reddetmek
• Şüpheli durumları Uyum Görevlilerine raporlamakla sorumludur.

İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı veya Teftiş Kurulu tarafından yapılan izleme, kontrol ve denetim faaliyetleri işkolları ve operasyon birimlerini bu temel sorumluluktan kurtarmaz.

5.2.İkinci Seviye Savunma/Kontrol

İç Kontrol Merkezi ve Uyum Başkanlığı, bu politika kapsamındaki banka risklerinin belirlenmesi ve önlenmesi, izleme ve kontrol faaliyetlerinin yerine getirilmesine için direkt olarak Yönetim Kuruluna bağlı şekilde Banka Uyum Görevlisinin gözetim ve koordinasyonunda bağımsız olarak çalışır.

Yönetim Kurulu tarafından hâlihazırda atanmış olan Banka Uyum Görevlisi ve Yardımcılarının Uyum Programı Hakkında Yönetmelik kapsamındaki görevleri yanında ilgili rehbere ilişkin risklerin etkin bir şekilde yönetebilmesi için Uyum Grubuna yeterli sayıda, tecrübede ve kalitede personel ve kaynak tahsisi yapılır. İzleme ve kontrol faaliyetlerinin etkin bir şekilde yerine getirilmesi bakımından gerekli teknolojik destek sağlanır.

Uyum görevlisi, altın tedarik zincirinin bütün konularıyla ilgili olarak özellikle altın tedarik zincirini gözden geçirir, gerekli görmesi halinde ilgili bilgi ve belgeleri talep edebilir.

Bu kapsamda Banka Uyum Görevlisi aşağıdaki konularda gerekli tedbirleri alır;

• Altın tedarik zinciri uyumunu izlemek ve değerlendirmek
• Uyum sürecinin yeterliliğini sağlamak
• Gerekli olduğu durumlarda ek uyum önlemlerini devreye almak
• Çalışanlara eğitim verilmesini sağlamak
• Gerekli durumlarda bu politika belgesini güncellemek.

5.3.Üçüncü Seviye Savunma/Kontrol

Üçüncü seviye kontrol olarak; bu politika kapsamında belirlenen temel politika ve prensiplere uyumun etkinliği ve yeterliği hususunda Bankanın Genel Müdürlük Birimleri ve Şubelerinde iç denetim faaliyetlerinin yerine getirilmesinden Teftiş Kurulu Başkanlığı sorumludur.

5.4.Tedarik Zinciri Bağımsız Güvence Raporu

Bağımsız Güvence Raporu; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan “Güvence Denetimi Standardı 3000: Tarihi Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Diğer Güvence Denetimleri Standardı”na uygun olarak gerçekleştirilen denetim sonucunda Yetkili Bağımsız Denetim Kuruluşları tarafından düzenlenen rapordur.

Bankamızda; Sorumlu tedarik zinciri güvence denetimi çalışmaları Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Güvence Denetimi Standardı 3000 Tarihi Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Diğer Güvence Denetimleri ile Borsamız Sorumlu Tedarik Zinciri Mevzuatı (Kıymetli Madenler Sorumlu Tedarik Zinciri Uyum Rehberi, Sorumlu Tedarik Zinciri Uyum Yönergesi, Sorumlu Tedarik Zinciri Güvence Denetimi Yönergesi, Kıymetli Madenler Aracı Kuruluşları ile Rafinerilerin İç Kontrol Sistemi ve Uyum Esasları Hakkında Yönergesi) hükümleri çerçevesinde yapılmış ve Bağımsız Güvence Raporu (Rapor) hazırlanır.

Banka tarafından, teslim alınan Bağımsız Güvence Raporu ve raporun ilgili Yönetim Kurulu Üyesine sunulur. Bağımsız Güvence Raporu ilgili diğer eklerin Borsaya üst yazı ile iletilir.

5.5.Tedarik Zinciri Uyum Raporu

Tedarik Zinciri Uyum Raporu: Uluslararası kriterlere göre Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle Borsa tarafından belirlenen sorumlu kıymetli maden tedarik zincirine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde yükümlü tarafından hazırlanan ve ilgili raporlama dönemini kapsayan işlemlerin bu usul ve esaslara uygunluğunu gösteren raporu ifade eder.

Tedarik Zinciri Uyum Raporunun unsurları Yönergenin 20 nci maddesinde düzenlenmiştir. Tedarik Zinciri Uyum Raporu imzaya yetkili İç Kontrol ve/veya Uyum Başkanı veya ilgili bölüm müdürü tarafından imzalanabilir.

5.6.Menşe Ülke Listesi

Borsa İstanbul Yönergesine göre; yükümlüler, cevher, standart dışı işlenmemiş kıymetli madenler ve rafine edilmiş her bir kıymetli maden cinsi için Menşei Ülke Listesi tutmak zorundadır.

GEN.035KIYMETLİ MADEN İŞLEMLERİ prosedürümüz ve Politikamız gereği Londra Altın Piyasası (LBMA) sertifikasına sahip olmayan ve altın fiziki teslimata konu edilmemektedir.

Sadece LBMA üyesi Rafinerilerin 995/1000 saflıkta standart külçe altınları kabul edilmektedir.

Bankamıza fiziki olarak teslim edilen yukarıda belirtilen şartı taşıyan altınlar, Borsa İstanbul A.Ş ye gönderilmekte ve Borsa uygunluğu sonrasında verilen Borsa Teslim Makbuzuna istinaden kaydi olarak şubelerimiz tarafından hesaba yatırılmaktadır.

Bankamızda tüm ithalat ve işlemlerin Borsa İstanbul’un bilgisi dâhilinde yapılmakta ve rafineri/üretim faaliyetimiz bulunmamaktadır. Bu nedenle menşei Ülke Listesi tutma zorunluluğumuz bulunmamaktadır.

Altın tedarik zincirine yönelik risk yönetim faaliyetlerinin amacı; altın ve değerli metal madenciliği, toptan ve perakende külçe ticareti, eritme ve rafinaj gibi faaliyetler bakımından potansiyel para aklama/terör finansmanı gibi risklerin belirlenmesi ve bu nedenle oluşabilecek itibar ve maddi kayıpların engellenmesidir.

Risklerin belirlenmesi, azaltılması ve kontrol edilmesine ilişkin Kurum politika ve prosedürleri ile kontrol noktaları oluşturulurken, Borsa İstanbul tarafından yayımlanan Rehberin genel risk faktörleri ve uyarı göstergelerinin yanında temel olarak Banka ve finansal iştirakleri bakımından “Rafineri Sonrası Şirketleri Bakımından Risk Değerlendirmesi” ilkeleri esas alınır. Bununla birlikte; diğer ulusal ve uluslararası kuruluşlarca getirilen tavsiye, ilke, standart ve risk odaklı rehberlerden de faydalanılabilir.

FATF tarafından altın ve değerli metal madenciliği, toptan ve perakende külçe ticareti, eritme ve rafinaj gibi faaliyetler para aklama/terör finansmanı açısından yüksek riskli işlemler olarak değerlendirilmiştir. Organize suç örgütleri, yüksek tutarda ve nakit formdaki yasadışı gelirlerini istikrarlı, kolayca taşınabilir ve anonim olarak el değiştirilebilir bir varlığa çevirmek için altın ve değerli metal endüstrilerini mükemmel bir kanal olarak görmektedir.

Özellikle çatışma bölgelerinden çıkarılan altın, elmas veya diğer kıymetli madenler terör örgütleri için önemli gelir kaynakları arasında yer almaktadır. Terör örgütleri tarafından eylemleri gerçekleştirecek üyelerine ve eylem yapılacak bölgelere fonların aktarılmasında kullanılan temel yöntemler arasında altın ve elmas gibi değerli malların fiziksel olarak taşınması da yer almaktadır.

Bu kapsamda terörist gruplar;

• i. Maden sahalarını veya taşıma güzergâhlarını, kıymetli maden ticareti noktalarını ve tedarik zincirindeki üretim aktörlerini yasa dışı bir şekilde kontrol altında bulundurmak ve/veya
• ii. Maden sahalarına erişim noktalarında, kıymetli maden taşıma güzergâhlarında veya kıymetli maden ticareti yapılan yerlerde yasa dışı vergi veya haraç almak ve/veya
• iii. Aracılardan, ihracat şirketlerinden veya uluslararası tüccarlardan yasa dışı vergi veya haraç almak suretiyle önemli gelirler elde edebilirler.

Altın ve değerli metalleri yasa dışı gelirlerin aklanması hem de terörün finansmanı bakımından daha cazip hale getiren önemli özellikleri aşağıda gibi özetlenebilir;

• Altın piyasası nakit yoğundur, bu nedenle alım-satımlarında suçtan elde edilen nakit paraların dikkat çekmeden kullanılmasına elverişlidir.
• Altın anonim olarak alınıp satılabilir ve işlemlerin izlenmesi ve belgelendirilmesi zordur.
• Altın, küresel bir para birimidir ve yasadışı faaliyetlerde ödeme ve değişim aracı olarak kullanılabilir.
• Altın hacmi küçük ve değeri yüksek bir mal olduğundan yüksek tutarlı suç gelirinin muhafazası ve fiziki olarak ülkeden ülkeye kaçırılmasına elverişlidir.
• Fiyatı istikrarlıdır, suç gelirinin değerini korur ve her istendiğinde hem fiziksel hem de kaydi olarak kolayca alınıp-satılabilir,
• Altın üretimi suç örgütlerine ve teröristlere her zaman yüksek gelir sağlayabilir. Borsa İstanbul tarafından yayımlanan Rehbere maruz kalınabilecek temel riskler aşağıdaki gibi belirtilmiştir:
• Altının çıkarılması, taşınması ve ticaretiyle ilgili sistematik ve yaygın insan hakları ihlalleri
• Özel veya kamu güvenlik güçleri veya devlet dışı silahlı gruplara doğrudan veya dolaylı yardım
• Rüşvet ve altının menşei hakkında yanıltıcı bilgi ile işlem yapılması
• Kara para aklanması veya terör finansmanı
• Çatışmalara katkı yapılması

Bununla birlikte; giderek artan sayıda yapılan sektörel araştırmalar, küresel tedarik zincirleriyle bağlantılı altın ve kıymetli madenlerinin üretim ortamlarında büyük ölçüde çocuk işçi ve zorla çalıştırma, insan hakları ihlalleri ve insan kaçakçılığı gibi suçların işlendiği ve özellikle kayıtdışı küçük işletmelerde toprağa ve suya zararlı kimyasalların karıştığı arama yöntemlerinin doğaya ve insan sağlığına önemli zararlar verdiğine işaret etmektedir.

Bu nedenle; altın ve değerli metal madenciliği, toptan ve perakende külçe ticareti, eritme ve rafinaj gibi faaliyetler ve bu alanlarda faaliyet gösteren kişiler yüksek riskli işlem ve müşteri grupları arasında değerlendirilir.

Bu kapsamda; Denizbank Finansal Hizmetler Grubu Karapara Aklanmasının Önlenmesi Ve Terörün Finansmanı İle Mücadele Konusunda Uyum Politikasında yer verilen “Detaylı (Sıkılaştırılmış) Müşteri Tanı tedbirleri ve “Sınırlandırılmış İşlemler ve Müşteri İlişkileri”ne ilişkin kurallar uygulanır.

Banka ve finansal iştirakleri, Borsa İstanbul’un “Rafineri Sonrası Şirketleri Bakımından Risk Değerlendirmesi” ilkeleri kapsamında;

1. Tedarikçilerden, kıymetli maden içeren ürünler ve malzemeler için maden/rafineri bilgileri talep edilmelidir. Bu bilgiler ya doğrudan öğrenilmeli ya da varsa rafine kıymetli maden ürününün üzerine basılmış işaretler veya rafineri sonrası ürün tedarikçilerinden temin edilmelidir.

2. Kıymetli maden rafinerileri tanımlanmışsa söz konusu rafinerilerin Rehbere uygun bir tedarik zincirinin mevcut durumunun uyum düzeyinin belirlenmesi politikası uyguladıklarının açık kaynaklardan teyit edilmesi istenmelidir. İsabetli kararlar vermek amacıyla tedarikçilerin sunduğu beyanları riskle orantılı harici kanıt kaynaklarıyla karşılaştırmalıdır.

3. Varsa, kıymetli maden içeren malzemeler ve ürünlerle ilgili önceki rafinerilere ait tanımlama bilgileri talep edilmelidir.

4. Rehbere ve uluslararası standartlara uygun işlem yaptığından emin olunması bakımından; özellikle LBMA (Londra Külçe Piyasası Birliği) üyesi üreticilere ait (Rafinerinin adı ve/veya kaşesi/logosu veya damgası bulunan) işlemlere aracılık edilir. LBMA; altın ve gümüş için rafineri ve üretim standartlarını belirlemekte olup, bu standartlara sahip LBMA üyesi üreticiler tarafından üretilen ürünler, tüm merkez bankaları, uluslararası bankalar ve borsalar, tezgahüstü piyasalar ve uluslararası takas ve saklama merkezlerinde kabul edilmektedir.

GEN.035KIYMETLİ MADEN İŞLEMLERİ prosedürümüz ve Politikamız gereği Londra Altın Piyasası (LBMA) sertifikasına sahip olmayan ve altın fiziki teslimata konu edilmemektedir. Sadece LBMA üyesi Rafinerilerin 995/1000 saflıkta standart külçe altınları kabul edilmektedir.

Bankamıza fiziki olarak teslim edilen yukarıda belirtilen şartı taşıyan altınlar, Borsa İstanbul A.Ş ye gönderilmekte ve Borsa uygunluğu sonrasında verilen Borsa Teslim Makbuzuna istinaden kaydi olarak şubelerimiz tarafından hesaba yatırılmaktadır. Altın, fiziki olarak Borsa Kasasında saklamada kalmaktadır.

Bankamızda tüm ithalat ve işlemlerin Borsa İstanbul’un bilgisi dâhilinde yapılmakta ve rafineri/üretim faaliyetimiz bulunmamaktadır.

5. Denizbank Finansal Grubu ile iş yapan altın ve diğer kıymetli maden sektöründe faaliyet gösteren şirketler ve diğer tüm tedarikçiler sadece gönüllü iş gücü kullanmalı ve kendi özgür iradeleri ile çalışmak isteyen personeli istihdam etmelidir. Çalışanlarını herhangi bir tehdit, güç uygulama, sahte iddialar veya başka tür bir baskı yoluyla zor kullanarak çalıştırmamaları gerekir. Doğal yaşam, yağmur ormanlarının ve çevrenin korunması, sağlık ve güvenlik gibi standartlara uygun şekilde üretim gerçekleştirmesi gerekir.

Kültürel, tarihi, bilimsel veya benzeri bir öneme sahip olarak seçilen ve yasal olarak uluslararası anlaşmalar tarafından korunan alanları tahrip etmemelidir.

Bu kapsamda; Çocuk işçiliği, zorla çalıştırma, modern kölelik, insan haklarının ihlalleri ve insan ticareti, ayrımcılık, sağlık, doğal yaşam, çevre ve güvenlik gibi pek çok standartlara uymadan kullanılan üretim metodları, yolsuzluk-rüşvet, karapara aklama, terörün finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılması ile mücadele kapsamındaki yerel ve uluslararası mevzuata uymayan ve gerekli tedbirleri almayan kişi, ülkesinin resmi kurumlarından özel lisans/faaliyet izni almamış kurum ve kuruluşlarla iş ilişkisine girilmemeli ve hizmet verilmemelidir. (Bakınız: Y.025 1.1. DenizBank Finansal Hizmetler Grubu - Tedarikçi İş Etiği Kuralları dokümanı)

Rafineri veya uyum düzeyi belirlenemeyen, çatışmalardan etkilenmiş ve yüksek riskli bölgelerle bağlantılı veya menşeili madenlere ilişkin işlemlere yukarıdaki güçlendirilmiş tedbirlerin uygulanamadığı durumlarda işlem gerçekleştirilmemelidir. Çatışmalardan etkilenmiş ve yüksek riskli bölgelerle bağlantılı menşe ve taşıma güzergâhına ilişkin ülkelerde Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine İlişkin Mevzuat, rüşvetle mücadele mevzuatı, gümrük denetimleri ve diğer denetimle ilgili mevzuat zayıf bir şekilde uygulanıyorsa ve/veya resmi olmayan bankacılık kanalları kullanılıyor veya ağırlıklı bir şekilde nakit kullanılıyorsa risk ciddi şekilde arttığından işleme aracılık edilmemelidir.

Bu durumun şüpheli olup olmadığı ayrıca değerlendirilmeli, şüpheli durumlarda RotaPlus sistemi Olağandışı İşlem Bildirim akışından inceleme için Karaparanın Aklanmasının Önlenmesi Bölümüne dâhili bildirim yapılmalıdır.

Yukarıda belirtilen hususlara ilave olarak; tedarikçiler, müşteriler ve işlemler bakımından, Borsa İstanbul tarafından yayımlanan Rehber, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun, 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun ve 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun ve bu kapsamında yayımlanan yönetmelik, tebliğ ve rehberler kapsamında risklerin azaltılması için;

a) Müşterinin ve iş ilişkisine girilen tarafı tanıması kapsamında müşterilerin kimliklerini tespit ve teyit eder, yüksek standartları uygulayan güvenilir kurumlarla işlem yapmaya özen gösterir.

b) Birleşmiş Milletler, ulusal ve uluslararası alanda güvenilir, diğer kurum ve devletlerce listelenmiş yasaklı listeleri kontrol eder.

c) Şüpheli davranış ve faaliyetleri tespit etmek amacıyla tedarikçilere, müşterilere ve işlemlere ilişkin uyarı, izleme ve kontrol faaliyetlerini yürütür.

d) Çatışmalardan etkilenmiş ve yüksek riskli bölgelerle ilgili işlemler ve bağlantılı kişiler için gerektiğinde tedarikçiler, müşteriler ve işlemler bakımından ilave bilgi, belge talep edebilir, uygun görülmemesi durumunda işlemi reddedebilir.

e) Suç şüphesi taşıyan faaliyet ve davranışları yerel, ulusal, bölgesel ve uluslararası yetkili makamlara bildirir.

f) Bu kapsamda çalışanlarını bilgilendiren bir eğitim programı sürdürür.

Bu kapsamda; süreklilik arz eden, tüm faaliyetlerinin Yönetmelik, Tebliğ ve ilgili diğer mevzuata uygun yürütülmesini sağlayan proaktif ve reaktif bir programı uygulanır, değişen mevzuat, eğilim ve riskler kapsamında gerektiğinde yenilenir.

Denizbank Finansal Hizmetler Grubu’nun işlemleri yapan, onaylayan veya yöneten çalışanlarının altın tedarik zincirine yönelik müşteri kabulüne ve risk iştahına, yasaklı ve riskli ülkelere, uyarı göstergelerine ilişkin dikkat etmesi gereken kural ve sınırlamalar aşağıdaki gibi ve eklerde belirlenmiştir.

PL-53 Denizbank A.Ş. Karapara Aklanmasının Önlenmesi Ve Terörün Finansmanı İle Mücadele Konusunda Uyum Politikasına göre; altın ve elmas madenciliği, rafineri, toptan ve perakende ticareti ile uğraşan kişi ve kuruluşlar yüksek riskli olarak değerlendirilir ve detaylı müşteri tanı tedbirlerine (sıkılaştırılmış tedbirler) ve çalışması belirli sınırlamalara tabi tutulur. Altın-elmas veya diğer madencilik faaliyetleri ile ilgili resmi kurumlardan lisans ve faaliyet izni almamış kişi ve kurumlarla müşteri ilişkisine girilmez. (Bakınız 10.01 Müşteri İlişkisi ve İşlem Yasağı ve 10.2.1.Sınırlandırılmış İşlemler ve Müşterileri İlişkileri)

Yasak – Aşağıdaki özellikleri sergileyen kişiler müşteri olarak kabul edilemez.

• Ek A'da belirtilen yasaklı ülkelerde çıkarılan herhangi bir değerli metalle uğraşan kuruluşlar veya
• OECD Sorumlu Tedarik Rehberi'ne ("OECD standartları") veya Borsa İstanbul Uyum Rehberine uyum gösteremeyen Zanaatkâr madenciler veya zanaatkâr madenciler ile iş yapan kuruluşlar veya
• Sektörde yerleşik / kanıtlanabilir bir iş geçmişine sahip olmayan kuruluşlar (kendisi, grup şirketleri veya ortakları (Nihai Faydalanıcıları-UBO) doğrudan veya dolaylı olarak sektördeki 5 yıldan az tecrübesi olanlar); veya
• DFHG üyesi finansal kuruluşların faaliyet gösterdiği ülkede fiziki varlığı bulunan bir grubun parçası olmadığı sürece, fiziksel varlığı olmayan kuruluşlar ve tabela şirketler veya
• Bu iş için özel bir lisans almamış olan kuruluşlar veya
• Medyada olumsuz haberler bulunan kuruluşlar veya
• Sıkılaştırılmış Müşteri Tanı sorularına tatmin edici olmayan yanıtlar veren kuruluşlar

Müşteri olarak kabul edilebilecek kuruluşlar ve UBO'ları aşağıdaki kriterlere tabidir:

Yasak Değildir;

• OECD Sorumlu Tedarik Rehberi'ne ("OECD standartları") veya Borsa İstanbul Uyum Rehberine uyumlu olmalıdır.
• Yüksek riskli ülkelerde (Ek B) altın madenciliği yapan maden işletmeleri veya işlem yapan karşı taraflar, halka açık olarak listelenmeli veya büyük birçok uluslu şirket olduğunun belirlenmesi gerekir.
• İşletmenin daha önce önemli müşterileri/tedarikçileri ile yasal olarak çıkarılan değerli metallerin satışına/satın alınmasına yönelik beyan edilen değere benzer tutarlarda işlem yaptığını gösteren kanıt sunulmalıdır;
• Spesifik sektör uzmanlığına sahip özel bir Portföy Yöneticisine sahip olmalıdır (Perakende mağazaları hariç);
• İşlem düzeyinde faaliyet ve güncellenmiş saha ziyareti raporu dâhil olmak üzere yıllık periyodik incelemeye tabi olmalıdır;
• Yıllık gözden geçirme, müşterinin izin verilen kategorideki tüm kriterleri karşıladığının teyidini içermelidir.

İSTİSNA: Bu risk iştahına ilişkin kurallar, yalnızca kendine ait dükkânı aracılığıyla perakende satış yapan kuyumcu müşteriler için geçerli değildir.

Bu politika dokümanı kapsamında belirlenen temel politika ve prensiplere Bankamız ve Bankamız denetimine tabi kuruluşlarda uyumun ve uyum programının bir bütün olarak etkinliği ve yeterliği hususunda denetimler risk temelli yaklaşıma uygun olarak Teftiş Kurulu Başkanlığı’nca yapılır.

İç denetim neticesinde ortaya çıkarılan eksiklik, hata ve suiistimaller ile bunların yeniden ortaya çıkmasının önlenmesine yönelik görüş ve öneriler Yönetim Kurulu’na raporlanır.

İç denetim faaliyeti kapsamında gerçekleştirilen çalışmalara ilişkin olarak; yıllık denetlenen şube, acente ve benzeri birimlerin sayısı, bu birimlerde yapılan denetimlerin tarihleri, toplam denetim süresi, denetimde çalıştırılan personel ve denetlenen işlem sayısına ilişkin bilgileri içeren istatistikler raporlanmak üzere Raporlamayı yapacak ilgili bölüme iletir.

Eğitim programının amacı, çalışanların bu politika kapsamındaki sorumluluk bilincinin ve bilgilerinin artırılarak yasal yükümlülüklere uyumun sağlanması ve ortak bir kurum kültürü oluşturulmasıdır. Çalışanlarımıza düzenli olarak eğitim verilmesi ve eğitimlere iştirak edilmesi çalışanlarımızın yasal sorumlulukları gereğidir.

Yıllık planlı eğitim faaliyetleri Karapara Aklama ve Terörün Finansmanının Engellenmesine Yönelik eğitimler kapsamında veya ayrıca e-öğrenme, web veya yüz yüze olarak verilebilir.

Eğitim içeriği, eğitim verilecek tarihler, eğiticiler, eğitim alacak çalışanlar ve eğitim yöntemleri belirlenir. Eğitim faaliyetleri, ölçme ve değerlendirme sonuçlarına göre insan kaynakları yönetimi biriminin de katılımıyla gözden geçirilir ve ihtiyaca göre düzenli aralıklarla tekrarlanır.

Yıl içinde gerçekleştirilen eğitim faaliyetlerinin tarihleri, eğitim verilen bölge veya iller, eğitim yöntemi, toplam eğitim saati, eğitim verilen personelin sayısı ve toplam personel sayısına oranı, eğitim verilen personelin birim ve unvanlarına göre dağılımı, eğitimin içeriği, eğiticilerin unvanı ve uzmanlık alanları ile ilgili bilgi ve istatistikler İK-Deniz Akademi tarafından tutularak raporlanmak üzere Karaparanın Önlenmesi Bölümüne iletilir.

EK. A Yasaklı Ülkeler Listesi

• Angola
• Burundi
• Central African Republic
• Democratic Republic of the Congo
• Republic of the Congo
• Colombia
• Ecuador
• Iran
• Rwanda
• South Sudan
• Sudan
• Syria
• Uganda
• Venezuela
• Zambia

EK.B Yüksek Riskli Ülkeler

• Afghanistan
• Benin
• Bolivia
• Brazil
• Burkina Faso
• Burma (Myanmar)
• Chad
• Ghana
• Guinea
• Iraq
• Ivory Coast/Côte d’Ivoire
• Lebanon
• Liberia
• Libya
• Malawi
• Mali
• Mexico
• Mozambique
• Nicaragua
• Niger
• Nigeria
• Panama
• Peru
• Senegal
• South Africa
• Suriname
• Tanzania
• Togo
• Yemen

Not: Bankamızın genel ülke riski değerlendirmesi, konu ile ilgili FATF rehberiyle uyumlu olarak aşağıdaki kriterleri temel almaktadır ve PL-001 A Denizbank Ülke Politikası ile ülke izleme listesinde yayınlanmaktadır.

EK. C ALTIN ve KIYMETLİ MADENLER / Uyarı Göstergeleri

Müşteri Bilgileri ve İşlemler

• Şirket faaliyetleriyle örtüşecek belirgin bir geçmişine, sermaye birikimine veya profile sahip olmayan kişiler tarafından yönetilen şirketler
• Mevcut müşteri, belirgin bir sebep olmaksızın cirosu önemli ölçüde artırıyorsa
• Görünür bir sebep olmaksızın birden fazla şirket ve şirketler aracılığıyla yönlendirilen işlemler
• Faaliyet geçmişi, yeterli sermayesi veya sektörde bilinirliği olmayan bireylerin ve şirketlerin büyük ölçekli işlere girmeye başlaması
• Saha ziyaret sonucuna göre yeterli çalışan, donanım veya ofisi olmayan şirketler
• Hem külçe üretimiyle hem de mücevherin külçeye rafine edilmesiyle iş yapan şirketler
• Ekonomik gerekçesi olmayan off-shore şirketler açan şirketler
• Vergi kaçakçılığına işaret edecek işlemleri yapan şirketler
• Yurt içi yerleşik olmasına rağmen tüm faaliyetleri denizaşırı olan şirketler
• Belli bir sebep olmaksızın hesapları arasında büyük değer transferleri ve nakit hareketleri yapan müşteriler
• Birbirleri arasında sık sık işlem yapan ve görünüşte birbiriyle ilişkili olmadığı görünen çok sayıda şahıs şirket
• Birden fazla yargı alanında tabela/paravan şirketlerinin kullanılması
• Malların hareketi veya nakliye süreçlerinde netlik olmaması

Ticarete İlişkin

• Büyük değerli nakit etkinliği
• Saflık, ağırlık ve menşein yanlış sınıflandırılması
• Yasaklanmış, kısıtlı ve yüksek riskli yargı yetki alanları ile ilgili işlemler
• Görünürde altın faaliyeti olmayan yargı bölgeleriyle işlem yapmak veya aktarma yapmak
• İşlemlerin değeri, yetki alanı kapasitesi veya karşı taraf profili ile uyumlu görünmemesi
• Yeterli fiziki varlığı ve yeterli sermayesi olmayan karşı taraflarla iş yapmak
• Resmi kurumlardan alınmış uygun lisanslara sahip olmadığı görülen karşı taraflarla iş yapmak
• Beklenen piyasa normlarının üstünde veya altında fiyatlar

Ödeme İşlemleri

• Şirketler arası krediler
• Görünürde ilgisiz üçüncü şahıslara verilen krediler – hem şirketler hem de bireyler
• İşlem ödemelerinin tutarsız olması – nakit, çekler, kısa zaman dilimlerinde çoklu işlemler, çoklu avans ödemeleri vb.

Öncül Suçlarla Bağlantılı

• Devlet tarafından verilmiş bir lisans olmaksızın altının üretimi ve ticarileştirilmesi – karşı taraflar dahil
• Resmi lisansı olmayan mayınlarla uğraşmak
• Yasaklı alanlarda faaliyet gösteren madenlerle çalışmak
• İnsan hakları ihlallerinin olduğu bölgelerdeki madenlerle çalışmak
• Teknik, sosyal veya çevresel düzenlemelere uygun olmayan madenlerle uğraşmak

Kıymetli Maden Menşei ve Geçiş Güzergâhı:

• Kıymetli madenin çatışmalardan etkilenmiş veya yüksek riskli bir bölgeden çıkarılmış ya da bu tür bir bölge üzerinden taşınmış olması.
• Kıymetli madenin, kıymetli madenle ilgili bilinen rezervleri, muhtemel kaynakları veya beklenen üretim seviyeleri sınırlı olan bir ülkeden gelmiş olması (örneğin, o ülkeden gelen kıymetli maden hacminin bilinen rezervlerle veya beklenen üretim seviyeleriyle uyum olmaması).
• Kıymetli madenin, çatışmalardan etkilenmiş ve yüksek riskli bölgelerden taşınacağı bilinen bir ülkeden gelmiş olması veya bu yönde ciddi şüphe varlığı.
• Kıymetli madenin geri dönüştürülebilir/hurda veya karma kaynaklardan geldiğinin ve kıymetli madenin çatışmalardan etkilenmiş ve yüksek riskli bölgelerde rafine edildiğinin bilinmesi veya bundan şüphelenilmesi