Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi ve Terörün Finansmanıyla Mücadele ve Yaptırımlara Uyum Konusunda Yükümlülüklere Uyuma İlişkin Kurum Politikası ve Uyum Programı
KURUM POLİTİKASI VE YÖNETİM KURULUNUN TAAHHÜDÜ
DenizBank, Emirates NBD Bank PJSC’nin iştirakidir ve Denizbank politikası, Emirates NBD Grubu Kara Para Aklama ve Terörün Finansmanıyla Mücadele Uyum Politikasıyla (Emirates NBD Grup Uyum Politikası) uyumlu olacak şekilde oluşturulmuştur.
DenizBank ve DenizBank Finansal Hizmetler Grubu (DFHG), kara para aklama, terörizmin finansmanı, kitle imha silahlarının yayılması ve finansmanı, yolsuzluk, rüşvet, mali dolandırıcılık ve benzeri suçlarla mücadele etme politikalarını önemli bir etik ilke olarak benimser ve kendi aralarında ve ilgili otoritelerle işbirliğine önem verir. DFHG ayrıca ulusal ve uluslararası platformda güvenilir resmi otoriteler tarafından uygulanan mali yaptırımlara da uyum sağlar.
DenizBank Grubu, kara paranın aklanmasıyla mücadele (AML) stratejilerini, amaçlarını ve hedeflerini sürekli olarak inceleyecek ve Grup için, çeşitliliğe sahip, küresel bir finansal hizmet sağlayıcısı için en iyi uygulamayı yansıtan etkili bir uyum programı ve politikasını sürdürecektir. Bu politika, Bankamız Genel Müdürlük birimleri, şubeleri, acenteleri ve benzeri hizmet birimleri, Bankamızın çoğunluk hissesine sahip olduğu yurt içi finansal iştirakleri, yurt dışı şubeleri ve finansal iştirakleri için geçerlidir. Yeterli ve etkili bir uyum programı uygulanması Bankamızın Yönetim Kurulunun nihai sorumluluğundadır.
Şubeler, finansal grubun bir parçası olan finansal kurumların yurtdışında faaliyet gösteren iştirakleri, faaliyet gösterdikleri ülke mevzuatının ve yetkili makamlarının izin verdiği ölçüde bu Politika hükümlerini asgari gereklilik olarak uygulamakla yükümlüdürler.
DenizBank Genel merkezi Türkiye Cumhuriyeti'nde bulunmaktadır ve esas olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Türkiye Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından yönetilip denetlenmektedir. Türkiye Cumhuriyeti 1991 yılından bu yana FATF (Finansal Eylem Görev Gücü) üyesi olduğu için Türkiye düzenlemeleri FATF tavsiyeleriyle uyumludur.
Bankanın Karapara Aklama ve Terörizmin Finansmanını Önleme politikaları, aşağıdaki yasal gerekliliklere uyumludur ve uyumlu olması sağlanacaktır:
- 11 Ekim 2006 tarihli ve 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun (Tadil Tarihi 31/12/2020)
- 16 Şubat 2013 tarihli ve 6415 Sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun (Tadil Tarihi 31/12/2020)
- 27 Aralık 2020 Tarihli ve 7262 Sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun
- 10 Aralık 2007 tarih ve 26751 sayılı “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Tedbirler Hakkında MASAK Yönetmeliği” ve ilgili tebliğleri.
- 26 Eylül 2008 tarih ve 27009 sayılı “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi ve Terörün Finansmanıyla Mücadele Yükümlülüklerine Uyum Programı”na ilişkin MASAK Yönetmeliği.
- 31 Mayıs 2013 tarihli ve 28663 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik.
- 26 Şubat 2021 tarihli, Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında MASAK Yönetmeliği.
- Borsa İstanbul A.Ş. Sorumlu Tedarik Zinciri Uyum Yönergesi, 2021.
Tüm personel işbu politika, ilgili prosedürler ve tüm geçerli kanun ve yönetmeliklere uymaktan ve doğrudan organizasyonel sorumlulukları kapsamında para aklama riskinin etkin yönetiminin sağlanmasından sorumludur. Bankamızın Politikası ve ilgili diğer detaylı prosedürler intranet aracılığıyla çalışanların her an erişebileceği elektronik ortamda yayınlanmakta ve güncel tutulmaktadır.
Uluslararası normlar ve ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde; suç gelirlerinin aklanması, terörizmin finansmanı, kitle imha silahlarının yayılması, yolsuzluk, rüşvet, mali dolandırıcılık ve benzeri suçlarla mücadele konusunda DenizBank;
a. Bankanın maruz kalabileceği risklerin tanımlanması, derecelendirilmesi, izlenmesi, değerlendirilmesi ve hafifletilmesi için gerekli tedbirleri alır.
b. Yasalara ve yasalar doğrultusunda yayınlanan yönetmelik ve tebliğlere uyum konusunda ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından yayımlanan öneri, ilke, standart ve kılavuzlardan yararlanarak yazılı uyum politika ve prosedürlerini oluşturur.
c. Uyum programı politikası kapsamındaki faaliyetleri yürütmek, iç ve dış iletişim ve koordinasyonu yürütmek, gerekli personel ve teknik desteği sağlamak üzere idari düzeyde bir Grup Uyum Görevlisi atar.
d. Uyum programı kapsamında risk yönetimi, izleme-kontrol, eğitim ve iç denetime ilişkin faaliyetler, Yönetim Kurulu'nun gözetim-denetim ve sorumluluğu altında Uyum Görevlisi tarafından yürütülür.
e. Suçla mücadeleyi önemli bir etik ilke olarak benimseyerek muhabirler ve diğer finans kuruluşları ve yetkili kurumlarla işbirliği yapmayı teşvik eder.
f. Sunduğu bankacılık hizmet ve ürünlerinin suç gelirlerinin aklanması, terörün finansmanı ve suistimal amacıyla kullanılmasına izin vermez.
g. Suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine yönelik ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip eder, yasaklı kişi ve kurumlarla müşteri ilişkisine girmez, yasaklı mal ve hizmetlerin hedef ülkeye girişine aracılık etmez.
h. Bu alanda yayınlanan gelişmeleri takip eder, yayınlanan standartlar, kılavuzlar ve rehberleri inceleyerek gerekli tedbirleri alır ve prosedürleri uygular.
i. Uyum politikaları ile çalışma kural ve sorumluluklarının çalışanlar tarafından tanınmasını sağlamak adına Yönetim Kurulu tarafından onaylanan yıllık eğitim programları düzenler.
Etkin bir kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadele sağlamak adına, finansal kuruluşların müşteri kabulü aşamasından işlemlerin izlenmesi, kontrolü ve raporlanmasına kadar Üçlü Savunma Hattı oluşturması gerekir.
Grup, Kara Para Aklama (AML) ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadele (CTF) gözetimi için Üçlü Savunma Hattı kullanır.
DenizBank (Grup) |
Grup ve Kurul /Komiteler (risk iştahının ayarlanması ve politikaların onaylanması) |
İlk Savunma Hattı |
İkinci Savunma Hattı |
Üçüncü Savunma Hattı |
İş Birimleri ve Şubeler
Günlük AML riski yönetiminde birincil sorumluluk
Müşterilerle doğrudan iletişim ve Müşteri Durum Tespiti (CDD) sahipliği
Ürün sahipliği
|
Uyum
AML risk iştahının belirlenmesinde destek olunması
AML risklerinin azaltılması için politika ve stratejilerin belirlenmesi
Tavsiye, eğitim, izleme ve raporlama sağlanması
|
Teftiş Kurulu
Teftiş Kurulu, uyum çerçevesinin etkinliği ve uygulanması konusunda bağımsız güvence sağlar
|
Bu kapsamda, Bankamızın risk yönetimi politikası, aşağıdaki faaliyetleri kapsar:
- Müşteri riski, ülke-hizmet-ürün ve işlem riskine dayalı risk tanımı, derecelendirme, sınıflandırma ve değerlendirme yöntemleri geliştirmek,
- Riskler doğrultusunda hizmetler, işlemler ve müşterileri derecelendirmek ve sınıflandırmak,
- Riskli müşteri, işlem veya hizmetlerin takip ve kontrol edilmesini sağlamak, bunları uyarı amaçlı ilgili birimlere iletmek, bir üst makamın onayı üzerine işlemi gerçekleştirmek,
- Güncel koşullara göre politikayı tekrar değerlendirmek ve güncellemek,
- Yasal mevzuatı ve risk kapsamına giren konular hususunda uluslararası kuruluşlar tarafından yayımlanan tavsiyeler, ilkeler, standartlar ve kılavuzları takip etmek ve gerekli geliştirme çalışmalarını gerçekleştirmek
- Risk izleme ve değerlendirme sonuçlarını düzenli aralıklarla Yönetim Kuruluna raporlamak.
Bu kapsamda, müşteri riski, hizmet riski, ülke, işlem ve ürün riski bazında riskler aşağıda tanımlanmaktadır:
i.Müşteri Riski
- Riskli Sektör ve meslekler
- Siyasi Nüfuz Sahibi Kişiler
- Hayır Kuruluşları, Dernekler ve Vakıflar
- Arabulucular (avukat, broker, fonlar, tröst, varlık yönetim şirketleri)
ii.Hizmet Riski
- Özel Bankacılık Hizmetleri ve Yüksek Hacimli Varlık Sahibi
- Yüz yüze kazanılmayan müşteriler
- Muhabir Bankacılık
iii.Ülke Riski
Bankanın ülke riski, konu hakkındaki FATF kılavuz ilkeleri ile uyumlu olarak aşağıdaki kriterlere göre belirlenir ve ülke politikası ve Ülke İzleme Listesi'nde yayınlanır:
- Ülkenin Kara Para Aklama ve Terörizmin Finansmanına karşı mücadele alanında mevzuat yeterliliği
- Vergi rejimi, Off-shore finansal bölgeler
- Gayri resmi ekonomi ve nakit işlemlerin oranı
- Politik yapı ve demokrasi kültürü
- Üye olunan siyasi ve ekonomik birlikler
- Finansal pazarlara ilişkin kontrol ve yönetmelikler
- Yolsuzluğa karşı mücadeleye ilişkin uygulamaları
- Kaçakçılık veya terörist aktivitelerine ilişkin sahip olduğu coğrafi konum
- Finansal ambargolara karşı statüsü
iv.İşlem ve Ürün Riski
- Yüksek riskli müşteriler tarafından gerçekleştirilen işlemler
- Riskli ülkelere dair muhabir bankacılığı, dış ticaret, transfer ve kredi işlemleri
- Olağan dışı büyüklükte karmaşık işlemler
- Yüksek hacimli veya çok sık gerçekleştirilen ve/veya bölünmüş nakit işlemler
- Yüksek hacimli veya yüksek adette ve/veya bölünmüş transfer işlemleri
- Gönderenin adı/unvanının eksik olduğu veya kısaltma olarak yazıldığı havale mesajları
- İsmen gönderilen veya alınan havale işlemleri
- Nakit teminatlı bloke çekler, döviz bozdurma ve nakdi/gayrinakdi kredi işlemleri,
- Uluslararası bankalar adına keşide edilmiş şahsi çeklerin tahsil edilmesi
- Yüz yüze olmayan bir şekilde gerçekleştirilmiş elektronik transferler ve ön ödemeli kart, hesap veya krediden para çekme veya para yatırma
- Müşterinin gelir düzeyi, işletme ve fon kaynaklarıyla eşleşmeyen işlemler
- Yakın zamanda sunulan ürünler ve teknolojik/dijital bankacılık işlemleri
- Kripto para işlemleri
- Kitlesel Fonlama işlemleri
Bankamızda, hangi isim altında olursa olsun aşağıda bahsi geçen şahıs ve kurumlar için doğrudan müşterimiz olmasalar dahi sürekli iş ilişkisine girmek, işlemlere aracı olmak, teminat ve kefalet kabul etmek yasaktır.
DFHG'nin aşağıdakilerle iş yapması yasaktır:
1. Tabela Şirketler
2. Kodlanmış hesaplar
3. Aktarmalı Muhabir Hesabı / Nested Hesaplar
4. Tabela bankaları ve lisanssız bankalar
5. İsimsiz veya Hayali Hesaplar
6. Kumar ve yasadışı bahis
7. Hamiline yazılı senet düzenlemiş olanlar
8. İşletme operasyonları ve gelirleri için kullanılmakta olan şahsi hesaplar
9. Türkiye ve/veya yerel kanunlar uyarınca yasa dışı veya yasak faaliyete dahil olmuş herhangi bir şahıs
10. Halihazırda Kara para aklama, terörizm ve finansal yaptırım kara listelerinde yer alan gerçek ve tüzel kişiler,
11. Yaptırım altında olan şirketler (uluslararası, ulusal veya diğer geçerli yaptırımlar)
12. Kara para aklama veya terörizmin finansmanı faaliyetlerine dahil olduğu bilinen veya dahil olduğundan kuvvetle şüphe duyulan gerçek kişi müşteriler
13. Kara para aklama veya terörizmin finansmanı faaliyetlerine dahil olduğu bilinen veya dahil olduğundan kuvvetle şüphe duyulan işletmeler / şirketler
14. Kitle imha silahları; nükleer, biyolojik ve kimyasal silah üreten ve ticaretini yapanlar,
15. Türkiye'de veya DFHG'nin faaliyet gösterdiği ülkelerde faaliyet alanları yasal lisans/izin gerektiren ancak bu lisans/izne sahip olmayan kişi ve şirketler. (Savunma ve silah sektörü, elektronik para ve transfer şirketleri, döviz büroları, benzin istasyonları vb.)
16. Kripto para madenciliği ve borsalarıyla iştigal eden şirketler
Gerçek zamanlı veya periyodik olarak yapılan kontroller, kara para aklama, terörist faaliyetler ve terörizmin finansmanına karşı mücadele kapsamında ulusal veya uluslararası arenada güvenilir kurumlarca listelenen şahıslar, kurumlar, ülkeler veya ürünleri (çift kullanımlı olanlar dahil) taramak üzere “PayGate Inspector” ve “WorldCheck” isimli özel yazılımlar yoluyla aşağıdaki durumlarda gerçekleştirilir:
- Yeni Müşteri Kazanımı - Gerçek Zamanlı
- Mevcut Müşterilerin kontrolü - Periyodik
- Hesabı olmayan müşteriler - Gerçek zamanlı
- Dış ticaret ve Havale İşlemleri - Gerçek zamanlı
Bankamız, yasaklı şahıs, kurum, ülke veya ürün ve hizmetleri kontrol ederken ulusal ve uluslararası alandaki güvenilir kurumlar tarafından yayımlanan aşağıdaki listeleri ve faaliyet ülkelerini dikkate alır:
- Türkiye (TRMOI)
- TRMASAK / TRCOM
- BM Listeleri
- AB Listesi
- OFAC Listesi
- UK Listesi
- BAE
- BaFin
- FMA
- MINEFI
- Bahreyn
- Yabancı Devletlerin Talebi Üzerine Resmi Gazetede Yayımlanan Terör Listeleri
- Bankanın Dahili Listesi
Sağlam “müşterini tanı” politikaları ve prosedürleri, bankacılık sisteminin bütünlüğü, güvenilirliği ve sağlamlığı açısından kritik önem taşır. “Müşterini tanı” standartlarının yetersizliği veya eksikliği bankanın itibarını azaltabilir ve önemli müşteri riski, faaliyet riski ve yasal risk ve konsantrasyon riski gibi kredi risklerine sebep olabilir.
FATF’ye göre, müşteri, sürekli iş ilişkisi kapsamında adına hesap açılan veya ürün-hizmet sunulan kişileri ve gişeden geçici olarak işlem yapan gerçek ve tüzel kişileri ifade eder.
Müşterini Tanı ilkesi sadece müşteriler için değil, bu kişiler adına hareket eden veya gerçek (nihai) faydalanıcı1 konumunda olanlar için de uygulanacaktır.
Tedbirler Yönetmeliği uyarınca, bankaların, müşteriler adına hareket eden aktörlerin veya gerçek nihai faydalanıcıların kimliğini tespit etmesi gerekir.
Bu bağlamda:
- Gerçek kişiler için, müşterinin kimlik ve adres bilgilerinin alınması ve bu bilgilerin doğruluğunun teyit edilmesi gerekmektedir. Kimlik tespiti sırasında müşterilerin iletişim, iş, meslek bilgileri ve imzaları alınır.
- Tüzel kişiler için, ticaret sicil gazetesi, vergi borcu, ticari faaliyeti, iletişim bilgileri ve %25 oranında ortaklık payı veya temsile yetkili kişiler hakkında bilgiler temin edilip bu bilgilerin doğruluğu teyit edilmelidir.
Aşağıdaki durumlarda, ilgili yasal düzenlemeler uyarınca, müşterini tanı adımlarının ve kimlik doğrulama adımlarının yapılması zorunludur:
a. İşlem tutarından bağımsız olarak:
- Sürekli müşteri ilişkilerinde2 ,
- Şüpheli durumlarda,
- Mevcut kimlik bilgileri ve belgelerinin doğruluğundan şüphe edilmesi halinde
b. İşlem tutarına bağlı olarak:
- İşlemin veya birbirine bağlı birden fazla işlemin toplam tutarı en az 185.000 TL ise.
- Elektronik transferlerde3 işlemin veya birbirine bağlı birden fazla işlemin toplam tutarı en az 15.000 TL ise.
Riskin az olması nedeniyle basitleştirilmiş kimlik doğrulamaya izin verilen durumlar haricinde, kimlik doğrulaması, müşteri ilişkisi kurulmadan veya işlem gerçekleşmeden önce tamamlanır.
Sürekli müşteri ilişkisi kurulurken, Bankamız aracılığıyla başlıca işlem türleri, hesap açma amacı ve niteliği hakkında bilgi edinilmektedir.
Müşteri olma talebiyle gelen ve şubenin tanımadığı, referansı olmayan, Bankamızı tercih etme nedenleri bilinmeyen kişilerden alınan telefon numarası ve e-posta adresi bilgileri, bu araçlar kullanılarak ilgili tarafla bağlantı kurarak doğrulanmalıdır.
Kimlik bilgilerinin tespiti ve doğrulanması sırasında yanlış, yanıltıcı, çelişkili bilgi ve belge sunulması halinde, müşteri ilişkisine girilmez ve belirtilen işlemlerin şüpheli olup olmadığı değerlendirilir.
Gerçek (Nihai) Faydalanıcı, gerçekleştirilen işlemden yararlanan, işlem sonuçlarından etkilenen ve yapılan işlemi nihai olarak kontrol eden gerçek kişidir.
FATF (Finansal Eylem Görev Gücü), gerçek nihai faydalanıcıyı şöyle tanımlar: “Adına işlem yapılan gerçek veya tüzel kişiyi veya müşteriyi zilyetliği altında bulunduran veya kontrol eden gerçek kişi veya kişilerdir.”
Bizim mevzuatımızda (Tedbirler Yönetmeliği m.3/h), gerçek nihai faydalanıcı şöyle tanımlanır: “Bankada adına işlem yapılan gerçek veya tüzel kişilerin nihai kontrolünü elinde bulunduran veya bunlar üzerinde nihai etkiye sahip olan gerçek kişi veya kişiler”.
Tedbir Yönetmeliği uyarınca, ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler ve diğer tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kuruluşlar ve sürekli iş ilişkisi kapsamında bunların kontrolü altında bulunan gerçek kişi veya kişiler nezdinde işlemin gerçek faydalanıcısının ortaya çıkarılmasına yönelik tedbirler alınır.
Bu kapsamda;
- Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerle sürekli müşteri ilişkisi kurulurken, tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşten fazla hissesine sahip olan gerçek kişi ortakların kimlikleri, gerçek faydalanıcının tespitine yönelik olarak doğrulanır.
- Tüzel kişinin yüzde yirmi beşten fazla hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek hak sahibi olmadığından şüphelenilmesi halinde veya bu oranda hisseye sahip olan gerçek kişi ortağın bulunmaması halinde, tüzel kişiliği nihai olarak kontrol altında tutan gerçek kişi veya kişilerin ortaya çıkarılmasına yönelik tedbirler alınır. Tespit edilen kişi veya kişiler, gerçek faydalanıcı kabul edilir.
- Yukarıda bahsedilen işlemler kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi durumunda, hesap açılışı işlemleri reddedilir. Gerçek faydalanıcının belirlenemediği istisnai durumlarda (örneğin kooperatifler, portföy yönetim şirketleri, halka açık şirketlerde), ticaret siciline kayıtlı en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi veya kişiler, üst düzey yönetici olarak gerçek faydalanıcı olarak kabul edilir.
- İşlem talep eden kişi veya offshore bölgelerde kurulmuş tüzel kişi, başkasının hesabına hareket ettiğini beyan ederse, işlemi talep eden kişinin kimliği ve yetki durumu ile daha önce bahsi geçen kişinin adına hareket ettiği kişinin kimliği, ayrı ayrı tespit edilir ve kişiden Nihai Faydalanıcı Beyan Formu alınır.
Bu kapsamda, kendi isimleriyle başkalarının hesabına hareket eden müşterilere sorumluluklarını hatırlatmak amacıyla, şubelerimizde müşterilerin kolaylıkla görebileceği yerlere gerekli duyurular asılmaktadır. Ayrıca, sürekli müşteri (iş) ilişkisi kurulurken, kişinin başkasının hesabına hareket edip etmediğini tespit etmek adına Temel Bankacılık Hizmet Sözleşmesi ve müşterinin yazılı ve imzalı beyanı alınır.
Kimliğin veya gerçek faydalanıcının belirlenemediği durumlarda veya kişinin işi ve mesleki bilgisi, fonlarının kaynağı ile hesap açma amacı hakkında yeterli bilgi elde edilememesi halinde, müşteri ilişkisi kurulamaz ve talep edilen işlemler gerçekleştirilemez.
Yasal zeminde geçerli bir sebep olmadan üçüncü taraflar adına hareket eden vekiller tarafından hesap açılamaz ve işlem talepleri yerine getirilmez.
Bu kapsamda, isimsiz, anonim veya hayali isimler için hesap açamazlar.
Ulusal ve uluslararası finansal ambargoları veya bankanın silah politikasını doğrudan veya dolaylı olarak ihlal eden işlemler gerçekleştirilmez ve bu amaçla hareket eden kişiler için hesap açılamaz.
Daha önce alınan müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve gerçekliği konusunda şüphe duyulan durumlarda, kimlik doğrulama ve teyidi gerçekleştirilemiyorsa, iş ilişkisi sonlandırılır.
MoneyGram işlemleri dışında nakit karşılığı uluslararası para transferi işlemlerine aracılık edilmez.
Ayrıca, yukarıda belirtilen durumların şüpheli işlem olup olmadığı değerlendirilir.
Bankamız müşterilerinin risk durumları, bu politikanın risk yönetimi başlığı altında yer alan kriterler dikkate alınarak toplam risk puanına göre 1. Düşük, 2. Orta, 3. Yüksek şeklinde otomatik olarak tayin edilir:
0-15 |
1. Düşük |
Basitleştirilmiş veya standart |
16-29 |
2. Orta |
Standart |
30+… |
3. Yüksek |
Geliştirilmiş (Detaylı) |
Müşteri riskinin düşük (1) olarak sınıflandırıldığı durumlarda, yasal çerçevenin izin verdiği ölçüde ve kısıtlamalara tabi olmak şartıyla basitleştirilmiş Müşterini Tanı ilkeleri uygulanabilir.Orta derece risk (2) kategorisindeki müşteri grupları için Tedbirler Yönetmeliği’nin4 “Kimlik Doğrulama ve Müşterini Tanı İlkeleri” başlıklı üçüncü bölümünde bahsedilen yükümlülükler uyarınca işlemler gerçekleştirilir.
Risk Durumu yüksek (3) olarak değerlendirilen kişi ve kurumlar için ayrıntılı Müşterini Tanı ilkeleri uygulanır ve AML Departmanının onayına gönderilir veya müşteri kazanımı ilgili işkolunun üst düzey yöneticisinin onayı ile gerçekleştirilir.
Bankalar, yüksek riskli hesaplar için daha kapsamlı durum tespiti ve şüpheli faaliyetler için proaktif hesap takibi yapacak şekilde kademeli müşteri kabul ve izleme prosedürleri geliştirmelidir.5
Normalden daha yüksek risk içeren müşteri profilleri dahil olmak üzere, çalışanlar aşağıda listelenen müşteri grupları için hesap açılışı yapmadan önce dikkatli bir inceleme gerçekleştirmelidir:
i. Yüz Yüze Olmayan İlişkiler
ii. Yüksek Riskli Ülkelerin Vatandaşları ve Sakinleri
iii. Yüksek Riskli Sektörler ve İşletmeler
iv. Silah ve Savunma Sanayi
v. Hayır Kuruluşları, Dernekler ve Vakıflar
vi. Elektronik Para ve Para veya Değer Transferi Yapan İşletmeler
vii. Yüksek Net Değere Sahip Bireyler (Özel Bankacılık Müşterileri)
viii. Muhabir bankacılık
ix. Siyasi Nüfuz Sahibi Kişiler
Müşterilerle gerçekleştirilen yüz yüze işlemler, işlemi yapan veya kontrol eden kişi tarafından müşteri bilgilerinin güncellenmesi için bir fırsat olarak değerlendirilir. 1-Düşük ve 2-Orta risk sınıfındaki müşteriler için, özel durumlar dışında periyodik bilgi güncellemesine gerek yoktur.
3-Yüksek risk sınıfındaki müşterilerin bilgi ve belgeleri üç yılda bir güncellenir.
3-Yüksek risk sınıfındaki müşterilerin ve siyasi nüfuz sahibi kişilerin bilgi ve belgeleri her sene veya 2 senede bir güncellenir. Müşteri bilgileri, Şube personeli ve Genel Müdürlük personeli tarafından güncellenir.
Aşağıdaki belgelerin son işlemden itibaren en az 10 yıl süreyle saklanması gerekir:
a. Müşterinin tanınmasına ve işlem profiline yönelik kimlik bilgileri ve belgeleri.
b. İşlemlere ilişkin kayıtlar ve belgeler,
c. Kontrol ve izleme kayıtları ile işlemlerin incelenmesine yönelik liste ve belgeler,
d. Şüpheli işlemlere ilişkin resmi makamlara gönderilen raporlar ve bu raporların hazırlanmasına esas olan belgeler,
e. Eğitim belgeleri ve katılım listeleri,
f. Yasal belgeleri, yazışmaları ve bilgileri içeren diğer belgeler.
Bu kapsamda, risk bazlı bir yaklaşımla aşağıdaki izleme ve kontrol faaliyetleri yürütülür;
- Yeni ve mevcut müşteriler, işlemler, işleme taraf olanlar ve mal ve hizmetlerin kara listelerde ve finansal ambargo listelerinde yer alıp almadığının kontrol edilmesi,
- Yüksek riskli müşteri kabulünün ancak üst yöneticinin onayı ile mümkün kılınması, herhangi ekonomik bir amacı olmadığı anlaşılan işlemlerin ekonomik amacı hakkında bilgi alınması, işlem dokümantasyonu konusunda şube müdürü veya başka bir sorumludan onay alınması,
- Yüksek riskli ülkelerle işlemlerin izlenmesi ve kontrol edilmesi,
- Yüksek riskli, karmaşık ve olağanüstü derecede büyük miktardaki işlemlerin izlenmesi ve kontrol edilmesi,
- Müşteri kategorisine, işlem türüne, coğrafi bölgeye, müşteri profiline yönelik ürün risklerine göre belirli bir tutarın üzerindeki işlemlerin örnekleme yoluyla kontrol edilmesi,
- Müşteri kimlik tespiti gerektiren ilişkili işlemlerin veya birleştirildiğinde hacmen resmi raporlama gerektiren ilişkili işlemlerin izlenmesi ve kontrol edilmesi,
- Mevcut müşterilerin elektronik veya basılı olarak tutulması gereken bilgi ve belgelerinin kontrol edilmesi, eksikliklerinin giderilmesi ve güncellemelerin yapılması,
- Elektronik transfer mesajındazorunlu gönderici bilgisi alanlarının kontrol edilmesi ve eksikliklerin giderilmesi,
- Müşteri ilişkisi yaşam döngüsü boyunca müşterilerin mesleği, risk profili ve fon kaynaklarını dikkate alarak yüksek riskli müşteri işlemlerinin sürekli olarak izlenmesi,
- Müşterilerle yüz yüze görüşme imkanının olmadığı internet, ATM, kart terminalleri gibi sistemler üzerinden yapılan işlemlerin kontrol edilmesi,
- Yeni sunulan ürünler ve teknolojik gelişmeler çerçevesinde dolandırıcılığa konu olabilecek hizmetlerin risk bazlı kontrolü,
Uyum Politikası ve yıllık eğitim programları, Yönetim Kurulu tarafından veya yetkilendirdiği Denetim Komitesi üyeleri tarafından onaylanır. Uyum Politikası, Uyum Görevlisinin gözetimi ve koordinasyonunda yazılı olarak hazırlanır ve uygulama için duyurusunun yapılması sağlanır.
DenizBank, çalışanlarını ilgili kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesi kanunları, yönetmelikleri hakkında ve şirket içi kara para aklama ve terörünün finansmanının önlenmesi kuralları hakkında eğitir. Bu kapsamda şunlar yer alır:
- Uluslararası Düzenlemeler ve tavsiyeler. (FATF Tavsiyeleri, AB Direktifleri, BM Güvenlik Konseyi Kararları, Wolfsberg İlkeleri, Basel Komite Belgeleri, Uluslararası Şeffaflık vb.)
- Yurt içi yasal düzenlemeler, yasal yükümlülükler, cezalar, Türkiye Mali İstihbarat Birimi'nin görev ve yetkileri.
- Banka politika ve prosedürleri. (AML & CFT Politikası, Yaptırım Politikası, Savunma Politikası, Etik, Yolsuzluk ve Rüşvet Politikaları vb.)
- Kara para aklama, terörün finansmanı, kitle imha silahlarının yayılması, kar amacı gütmeyen kuruluşların kötüye kullanılması, yolsuzluk ve rüşvet, mali ambargoların ihlali vb. ile mücadele kavramları.
- Kara para aklamanın aşamaları, yöntemleri ve yeni trendleri ve örnek olay çalışmaları.
- Terörün finansmanının ana kaynakları ve takip listesi kontrolleri (yeni ve mevcut müşteriler, aktarılanlar) ve kar amacı gütmeyen kuruluşların kötüye kullanılması.
- Bankanın savunma politikası ve kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi.
- Bankanın yaptırım politikası ve finansal ambargoları ve bunların bankacılık işlemlerine etkileri.
- Risk Değerlendirmesi; riskli coğrafi bölgeler, operasyonlar ve meslekler, işlemler ve bankacılık ürünleri ve hizmet kanalları.
- Risk Esaslı Müşterini Tanı Politikası ve Prosedürleri (Müşteri Tespiti ve Durum Tespiti, Nihai Faydalanıcıların Bilinmesi ve Tespit Edilmesi, Müşteri Risk Durumunun Belirlenmesi, Geliştirilmiş Müşteri Durum Tespiti ve riskli müşterilerin Uyum onayına gönderilmesi, Müşteri Bilgilerinin güncel tutulması ve müşteri incelemeleri, tabela bankaları, yasaklı listelerde yer alan kişiler, kumarhaneler, kitle imha silahlarıyla ilgili şirketler vb. gibi yasaklı müşteri ilişkileri, Ambargo altındaki hedef ülkelere doğrudan veya dolaylı olarak işlem yapılmasının yasaklanması, elektronik Transferlerde şeffaflık konularıyla ilgili ilkeler)
- Şüpheli işlem tanımları, şüpheli işlemleri takibi, tespiti ve raporlanması, şüpheli işlem raporlamada gizlilik
- Kayıt tutma ve gösterme yükümlülükleri
- Bilgi ve belge sunma yükümlülükleri
Kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesi faaliyetleri; örn, takip ve kontrol Uyum Departmanı, İç Kontrol ve Teftiş Kurulu ekiplerinin güçlü işbirliği ile yürütülecektir.
Kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesi faaliyetleri, risk temelli bir yaklaşım ile planlanır ve işletilir. Denizbank Yönetim Kurulu, risk temelli kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesi yaklaşımının uygulanması için gerekli iş gücü ve sistemleri sağlayacaktır. Yönetim Kurulu, Uyum Programının etkinliğinin ve Uyum'un bağımsızlığının sağlanmasından sorumludur. Yönetim Kurulu, kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesi kapsamında önlemler alır.
Kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesiyle ilgili tüm uygulamalara bu politika ile uyumlu olacaktır. AML ve CTF politikası, Kara Para Aklamanın Önlenmesi ve Terörün Finansmanıyla Mücadele açısından ana çerçevedir ve Denizbank Yönetim Kurulu'nun taahhüdüdür.
Uyum programının yeterli ve etkili bir şekilde yürütülmesi nihai olarak Bankamız Yönetim Kurulunun sorumluluğundadır. Yönetim Kurulu, yetkilerini kısmen veya tamamen bir veya birden fazla yönetim kurulu üyesine devredebilir (açık ve yazılı olarak). Sonuç olarak, bahsi geçen yetkilerin Bankanın Yönetim Kurulu tarafından bir yönetim kurulu üyesine delege edilmesi, bu sorumlulukla ilgili Bankanın Yönetim Kurulunun yükümlülüğünü değiştirmez.
Bankamızın Uyum Programı, Uyum Görevlisi'nin koordinasyonu ve gözetiminde yürütülmektedir.
Uyum Grubu, bu politikanın getirdiği görev ve sorumlulukların etkin bir şekilde yerine getirilmesi amacıyla doğrudan Uyum Görevlisi'ne bağlı olarak görevini yürütür.
Uyum Görevlisi, uyum programını ve Yönetim Kurulu tarafından onaylanan bu politika çerçevesindeki diğer ilgili prosedürleri çıkarma yetkisine sahiptir.
Yönetim Kurulu, Uyum Görevlisinin bağımsız karar verme, kontrolü altındaki birimlerden konuyla ilgili her türlü bilgi ve belgeyi talep etme ve bunlara erişme yetkisine sahip olmasını ve Uyum Görevlisinin görevini layıkıyla yerine getirebilmesi için kendisine gerekli personel, ekipman ve kaynakların sağlanmasını sağlar.
1Yükümlü nezdinde işlem gerçekleştiren gerçek kişiler, adına işlem yapılan gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan kuruluşların nihai kontrolünü elinde bulunduran veya bunlar üzerinde nihai etkiye sahip olan gerçek kişi veya kişileri ifade eder.
2Yükümlü ve müşteri arasında kurulan ticari ilişkiyi ifade eder; herhangi bir kanalda hesap açılışı, kredi veya kredi kartı verilmesi, emanet kasası, finansman, faktoring, finansal kiralama, hayat sigortası veya bireysel emeklilik hizmetleri sunulması gibi devam eden nitelikteki ilişkiler.
3Bir finansal kuruluştan, gönderen adına belirli miktarda para veya menkul kıymetin elektronik araçlar kullanılarak başka bir finansal kuruluştaki alıcıya gönderilmesi amacıyla yapılan işlemi ifade eder.
4Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Yönelik Tedbirler Hakkında Yönetmelik
5Bankaların müşterileri hakkındaki durum tespiti, Basel Bankacılık Denetim Komitesi, Bankers Journal, Cilt: 39, 2001.